چرا بعضی از افراد تاریک بین و پوچ گرا هستند؟چرا بعضی از افراد همیشه جنبه منفی مسائل رو می‌بنند؟ چرا بعضی‌ها همیشه ناراضی و غر غرو هستند و زندگی را توخالی می‌بینند و می‌گویند چرا به دنیا آمدیم و کاش به دنیا نمی‌آمدیم؟این موضوع می‌تواند مربوط به طرحواره منفی گرایی باشد، بعضی از افراد منفی گرا هستند.

تعریف طرحواره منفی گرایی و بدبینی چیست؟

طرحواره منفی گرایی و بدبینی با طرحواره بی‌اعتمادی و بدرفتاری متفاوت است. بی‌اعتمادی و بدرفتاری متوجه شخص می‌شود، اما تله منفی‌گرایی و بدبینی شامل یک نوع نگاه به کل هستی و جهان می‌شودکسانی که طرحواره منفی گرایی را دارند بیشتر اوقات بر روی جنبه‌های منفی زندگی مثل درد مرگ، فقدان، ناامیدی، خیانت‌ها، شکست‌ها و درگیری‌ها توجه می‌کنند. اگرچه که ممکن است اوضاع بر وفق مراد باشد و داشته‌های زیادی داشته باشند؛ اما دائماً به جنبه‌های منفی چیزها نگاه می‌کنند و جنبه‌های مثبت زندگی را کمتر می‌بینند بعضی از این افراد تصور می‌کنند که افراد واقع بینی هستند. درصورتی‌که این‌طور نیست، مثلاً این بیت شعر ورد زبان آن‌هاست که:

جهان پیراست و بی‌بنیاد، از این فرهاد کش فریاد.

درصورتی‌که در همین جهان بسیاری متولد می‌شوندکه لذت می‌برند و زندگی را زیبا می‌دانند، و واقعیت این است که ضمن این‌که مرگ هم وجود دارد، زایش هم وجود دارد. ضمن این‌که خزان هست، بهار هم هست. ضمن این‌که جدایی هست، وصال هم هست.

افراد مبتلا به طرحواره بدبینی زمینه این را دارند که به‌صورت وسواس گونه‌ای اندیشمند باشند. درباره مسائل مختلف مثل مسائل مالی، روابط بین فردی و اتفاقاتی که می‌خواهد بیفتد غالبا این افراد احساساتی که دارند نگرانی و تنش است.

غالبا اهل گله و شکایت و غرغر و آه‌ و ناله هستند. همیشه نیمه خالی لیوان را می‌بینند و در روابط بین‌فردی هم به‌همین دلیل مشکل ایجاد می‌کنند.

کسانی که اختلال شخصیت افسرده دارند یکی از طرحواره‌هایی که دارند طرحواره منفی‌گرایی و بدبینی است. به عنوان مثال ممکن است دوستی داشته باشند که بسیار باصفا و با مهر و محبت باشد، اما باز هم منفی‌گرایی دست از سر آن‌ها برنمی‌دارد و می‌گویند چه فایده که آدم‌های دیگر نامهربان هستند.

علائم طرحواره منفی گرایی و بدبینی چیست؟

نشانه‌های تله منفی گرایی هم از لحاظ رفتاری هم احساسی و هم ازدواج:

احساسات: تنش و نگرانی

رفتارها: گله و شکایت و بلاتکلیفی، افراد مبتلا به طرحواره منفی گرایی و بدبینی، همیشه نیمه خالی لیوان را می‌بینند و به همین دلیل برای دیگران مشکل ایجاد می‌کنند، کسانی که طرحواره منفی گرایی و بدبینی دارند همه چیز را از عینک منفی نگاه می‌کنند، آنها در هر موقعیتی به دنبال غم و رنج هستند، آنها معتقد هستند که جهان جای بدی ست و ممکن است که :

به همین دلیل چرا باید ازدواج کنیم؟

چرا باید بچه دار شویم؟

- تست طرحواره منفی گرایی بدبینی

برای اینکه بررسی کنید که آیا گرفتار طرحواره منفی گرایی بدبینی هستید یا خیر، لینک زیر را لمس کنید و پرسشنامه را تکمیل کنید:

تست طرحواره بدبینی و منفی گرایی

-درمان طرحواره منفی گرایی و بدبینی چیست؟

در درمان طرحواره منفی گرایی این افراد ما می‌خواهیم که کمک کنیم فرد نگاه واقع‌بینانه‌‌‌ای به جهان هستی داشته باشد. همان‌طور که مرگ هست تولد هست و همان‌طور که زمستان هست، تابستان هست. هدف ما از درمان این است که این افراد نگرش متعادل‌تری پیدا کنند و اندیشه‌های وسواس گونه شان را کنار بگذارند. البته احتمال این‌که این افراد به طور کامل تبدیل یک انسان خوش‌بین و واقع‌بین شوند، خیلی کم است، اما می‌توانند به سمت تعادل حرکت کنند.

طول درمان طرحواره منفی گرایی این افراد مقداری طولانی‌تر است. نگرانی کمتر، پیش‌بینی‌های کمتر، اندیشناکی کمتر درباره مسائل آینده می‌تواند علامت بهبودی باشد و انتظار داریم که در پایان درمان به‌جای این‌که با ترس‌ولرز به آینده نگاه کنند به ارضای نیازهای هیجانی خودشان و پیگیری استعدادهایشان توجه کنند.

برای درمان طرحواره منفی گرایی بدبینی می‌توانید به دو روش عملی کنید، روش اول این است که به یک درمانگر صاحب صلاحیت و متخصص و آموزش دیده در این زمنیه مراجعه کنید، برای این منظور می‌توانید از روانشناسان مرکز روانشناسی خودبیداری کمک بگیرید، روش دوم این است که در گروه درمانی«شفای کودک درون» که توضیحات آن را در ادامه قرار داده ام و همینطور در کارگاه «خداحافظ نگرانی» شرکت کنید:

کارگاه شفای کودک دورن

کارگاه خداحافظ نگرانی و درمان نگرانی

طرحواره منفی گرایی و بدبینی چیست؟

چرا بعضی از افراد از لحاظ اخلاقی اینهمه سختگیر هستند و کینه‌‌‌ای هستند و قدرت گذشت ندارند؟ این موضوع می‌تواند
مربوط به «طرحواره تنبیه» باشد، اما طرحواره تنبیه چیست؟

جملات و رفتار شایع در افراد مبتلا به طرحواره تنبیه:
 باید آدمش کنم
 خودش باید بفهمه
 می‌دونم باهاش چیکار کنم
 باید حقشو بزارم کف دستش

کسانی که طرحواره تنبیه دارند، معتقدند مردم و حتی خودشان باید به خاطر اشتباهاتشان به شدت تنبیه ‌شوند، آنها خودشان را به شدت اخلاقی نشان می‌دهند، به شدت انعطاف ناپذیر و در بخشیدن خودشان و همینطور دیگران به شدت مشکل دارندآنها معتقدند کسانی که اشتباه می‌کنند، باید به شدت تنبیه شوند و نباید بخشیده شوند، افرادی انتقام جو و خود سرزنشگر هستند، افراد متلا به طرحواره تنبیه، هر توضیحی را توجیه می‌دانند و ابدا به شرایط و وضعیتی که باعث ایجاد آن رفتار شده هیچ توجهی نمی‌کنند بلکه کاملاً یکجانبه نگاه می‌کنند.
این افراد هیچگونه اساسا همدلی نسبت به کسی که از نظر آنها فردی بد است و کار نادرستی انجام داده است ندارند، ابدا توان همدلی ندارند رحم و بخشش ندارند.
افراد مبتلا به طرحواره تنبیه معتقدند که جریمه فرد خطاکار باید بیشتر از میزان جرمش باشد، در واقع این افراد والدین سرزنشگر را قورت داده اند و به شدت به تنبیه شدید معتقدند، سرد، تحقیرآمیز و بی عاطفه اند و در تن صدایشان ذره‌‌‌ای لطافت و دلسوزی نیست کسانی که تله تنبیه دارند معتقد هستند که مردم و یا حتی خودشان باید به شدت به خاطر اشتباهاتشان تنبیه شوند. قدرت بخشش خودشان و مردم را ندارند. این افراد به شدت خودشان را اخلاقی نشان می‌دهند و به شدت انعطاف ناپذیر هستند و همان طور که گفتم در بخشیدن خودشان و دیگران مشکل دارند. به عنوان مثال یکی از مراجعین من( ارسطو رضایی) مردی بود که به شکلی با خانمی‌آشنا شده و بعدا فهمی‌که با این خانم تفاهم ندارد، ولی فکر می‌کرد که باید با او ازدواج کند، یعنی خودش را مجبور می‌کرد و می‌گفت؛ اگر با او ازدواج نکنم آدم بدی هستم و من حق ندارم که دیگران را فریب بدهم و

به همین دلیل با او ازدواج کرد و از همان زمانی که ازدواج کرد کابوس‌های شبانه او شروع شد و نمی‌فهمید که چرا اینطور است.افرادی که خودشان را وادار به کاری می‌کنند که واقعا دوست ندارند می‌توانندتله تنبیه داشته باشند و یا اگر دیگران خطایی می‌کنند معتقد هستند که باید اشد مجازات را برای آنها درنظر بگیریم. کسانی که تک بعدی به اتفاقات نگاه می‌کنند، مثلا ممکن است که فردی عملی را انجام دهد که غیر اخلاقی یا غیر قانونی باشد ما می‌دانیم که اینطور نیست که این فرد این عمل را الزاما انتخاب کرده باشد بلکه شرایط شکل گیری شخصیت او و عوامل محیطی نیز نقش دارند. اگر چه که آن فرد باید با پیامد رفتارش روبرو شود، اما به هر حال نباید شرایط و عوامل محیطی را نادیده گرفت.

مانند اتفاقاتی که ما بارها وبارها در کشور خود شنیده ایم، یک نمونه پدری بود که متاسفانه فرزندش را به قتل رساند(انجام این عمل جنایتکارانه است و این پدر باید با پیامد رفتارش روبرو شود، اما باید در نظر گرفت که این پدر در چه فرهنگی به دنیا آمده است و یا در چه جامعه‌‌‌ای رشد کرده است که آن جامعه او را سوق داده است به این سمت.

مثلا جامعه‌‌‌ای که دائما درباره این صحبت می‌کنند که دخترش دوست پسری گرفته که 15 سال از خودش بزرگتر است، دخترش چقدر بی آبرو است و پدرش چقدر بی عرضه است، چقدر پدرش بی غیرت است. اگر این پدر،درکشوری زندگی می‌کرد که این حرفها زده نمی‌شد شاید اقدام به قتل نمی‌کرد، اما کسانی که طرحواره تنبیه دارند می‌گویند؛ نه چه ربطی دارد؟ آدم در هرشرایطی باید درست عمل کند.
یعنی شرایط و وضعیتی که باعث ایجاد این عمل می‌شود را نادیده می‌گیرند و یک جانبه نگاه می‌کنند و بنابراین میگویند؛ فقط باید این افراد را به سزای عمل رساند و به اشد مجازات رساند.

البته من به هیچ وجه مخالف با مجازات این فرد نیستم، در واقع پیامد باید متناسب باشد، به عنوان مثال ممکن است بگوییم که براساس قانون این فرد باید حبس ابد بگیرد ویا اعدام شود.
ولی آن که تله تنبیه دارد می‌گوید که باید ده بار اعدام کنند. باید اول انگشتانش را قطع کنند بعد او را اعدام کنند، این افراد هیچ گونه همدلی با کسی که از نظر آنها بد است و یا کار نادرست انجام داده است ندارند. رحم و بخشش ندارند و معتقد هستند که افرادی که خطا کردند باید بیش از جرمشان مجازات شوند.
درواقع این افراد براساس مکانیسم «همانندسازی با والدین» با والدینی که سرزنش گر و یا بسیار اخلاقگرا بودند را قورت داده اند. ممکن است آنها در خانواده‌‌‌ای بوده اند که بیش از اندازه بر روی اخلاق تاکید کرده اند و فقط وقتی که فرزندان به اخلاق توجه می‌کردند و یا اخلاق گرایانه عمل می‌کردند به آنها توجه می‌کردند.
خانواده‌‌‌ای که در آنها انعطاف ناپذیری زیاد است، باید و نبایدها زیاد است و دائما دم از اخلاق می‌زنند و دائما راجع به دیگران قضاوت می‌کنند که مردم باید اینطور باشند و ما باید اینطور باشیم.فرزندان وقتی در این خانواده قرار می‌گیرند، گاهی اوقات گویا والدینشان را قورت می‌دهند و به شدت تنبیه گر سرد و تحقیرآمیز و بی عاطفه می‌شوند. حتی در تن صدایشان هم ذره‌‌‌ای ازلطافت و دلسوزی نیست.

نشانه‌های تله تنبیه در ازدواج

اگر که شما گرفتار تله تنبیه هستید، انتقادگری بی رحم و بسیار سخت گیر هستید، کافی ست همسرتان دست از پا خطا کند، معتقد هستید که او را باید به اشد مجازات برسانید و این در حالیست که همه آدم‌ها ممکن است که خطا کنند و ما باید ضمن قاطعیت، گاهی گذشت داشته باشیم، گذشت و ایثار رمز دوام رابطه است، البته این به معنی نادیده گرفتن مشکلات نیست، بلکه لازم نیست همه چیز را حتماً حل کنیم، گاهی اوقات باید رها کنیم و سخت نگیریم و گذشت داشته باشیم.
اما شما معتقد هستید که دیگری باید حتماً به سزای عمل خود برسد، شما معتقد هستید که همسر هر خطایی انجام می‌دهد،حتما از روی غرض و از روی نیت پلید این کار را انجام می‌دهد، در حالی که گاهی اوقات افراد هیچ غرضی ندارند.

روش درمان طرحواره تنبیه چیست؟

ما در درمان طرحواره تنبیه می‌خواهیم به این افراد، آسان‌گیری و گذشت و تساهل را یاد دهیم. کتاب حکومت بایدها که توسط من(ارسطو رضایی) نوشته‌شده است، در این کتاب من، 10 باوری که محتوای «بایدی» دارند و باید اندیشی است را نشانه گرفته‌ام.

«بایدها» باعث انعطاف‌ناپذیری می‌شوند، وقتی معتقدم که« آدم‌ها باید منصف باشند» معنایش این است که هرکسی باید با مسئولیت رفتارش روبرو شود.

ما به این افراد آموزش می‌دهیم که تنبیه الزاماً منجر به اصلاح رفتار نمی‌شود، ما با پیامد موافق هستیم؛ یعنی اگر کسی خطایی کرد، باید با پیامد رفتارش روبرو شود اما با تنبیه موافق نیستیم؛ مثلاً کسی که عمل غیراخلاقی انجام داده است مثل دزدی، باید با پیامدش روبرو شود یعنی مطابق با قوانین محاکمه شود اما درعین‌حال هم موافق هستیم که در زندان باید مددکارهایی باشند روان‌شناسانی باشند که با این افراد صحبت کنند، بسیاری از این افراد ممکن است آموزش پذیر باشند، به همین دلیل ممکن است در زندان‌ها مددکارهایی رفت‌وآمد کنند و کسانی که زندانی هستند با این افراد گفتگو می‌کنند یا مثلاً اگر شخصی در رانندگی بیش از سرعت مجاز رانندگی کرد، باید با پیامدش روبرو شود یعنی باید جریمه اتومبیل را بپردازد و شاید این رفتار منجر به اصلاح شود.

پیامد با تنبیه متفاوت است ما این تفاوت‌ها را به آنها آموزش می‌دهیم و کمک می‌کنیم تا انعطاف پذیرانه تر فکر کنند.

برای درمان طرحواره تنبیه خود از لینک زیر اقدام نمایید:

طرحواره تنبیه چیست

چر ا بعضی از افراد بسیار مهر طلب هستند و نظر دیگران اینهمه برای آنها مهم است؟ چرا تا وقتی می‌فهمند نظر کسانی که برایشان مهم است نسبت به آنها تغییر کرده خیلی حالشان بد می‌شود؟ چرا بعضی از افراد همیشه می‌خواهند آدم خوبی باشند و بیش از حد به آبرو و موقعیت‌های اجتماعی و پذیرش اجتماعی اهمیت می‌دهند؟این شاید به خاطر آن باشد که شما گرفتار« طرحواره پذیرش جویی»باشید.

تعریف طرحواره پذیرش جویی جلب توجه

مهر طلبی یعنی دیگران خیلی برای من مهمند، این افراد انگار می‌خواهند به دیگران دائما بگویند؛ به من نگاه کن. افراد مبتلا به طرحواره پذیرش جذب جلب توجه به گرفتن جلب توجه و پذیرش از دیگران اهمیت زیادی میدهند، به صورتی که نیازهای هیجانی و احساسی خود را ارضا نمی‌کنند و به همین دلیل از پیگیری توانمندی‌هایشان باز می‌مانند و تمام هوش وحواسشان به واکنش‌های دیگران است.

این طرحواره دو چهره دارد:

• کسانی که پذیرش جو هستند دائماً به دنبال گرفتن پذیرش و تأیید از دیگران هستند و تمایل دارند که مردم همه او را دوست داشته باشند و مورد تائید همه قرار بگیرند

• کسانی که به دنبال جلب‌توجه هستند، دائماً به موردتوجه قرار گرفتن، ستایش و تعریف کردن خیلی اهمیت می‌دهند.

دقت کنید ما وقتی این طرحواره‌ها را معرفی می‌کنیم ممکن است بسیاری از افراد بگویند: من طرحواره پذیرش جویی جلب توجه دارم، بله همه ما ممکن درجاتی از پذیرش جویی و جلب توجه را داشته باشیم و طبیعی است که مقداری نظر دیگران برای ما اهمیت دارد، یعنی اگر طرحواره متوسط یا رو به پایین است نترسید، مشکل خاصی وجود ندارد، بلکه یک هیجان معمولی است، همه ما طبیعتاً برایمان مهم است که دیگران درباره‌ی ما چه فکری می‌کنند.

ما آداب و معاشرت اجتماعی را برای همین یاد می‌گیریم؛ ما به جایگاه و به آبرو برای همین اهمیت می‌دهیم. ولی کسانی که طرحواره طرحواره پذیرش جویی جلب توجه دارند، بیش‌ازاندازه اهمیت می‌دهند. آنها تمایل دارند هر رفتاری که می‌کنند مورد پذیرش و تایید دیگران قرار بگیرند، دوست دارند همه مردم آنها رادوست داشته باشند و مورد تایید همه قرار بگیرند.

علائم طرحواره پذیرش و درخواست جلب توجه چیست؟

افراد مبتلا به تله پذیرش جویی معمولاً مطیع هستند یا می‌خواهند رضایت دیگران را جلب کنند. بنابراین گاهی این بیماران نقش افراد چاپلوس را بازی می‌کنند، زیادی از دیگران تعریف میکنند و بعضی دیگر ازاین بیماران بیش ازحد بر پول،منزلت اجتماعی، محبوبیت، پیشرفت و موفقیتبرای جلب توجه دیگران تاکید می‌کنند، بعضی از این بیماران به نظر مغرور می‌آیند و به خاطر پیشرفت‌های شان خودشان را می‌گیرند و دوست دارند که دیگران آنها را ستایش کنند.

حتی بعضی اوقات نیز مغرورانه خود را بی نیاز به توجه و احترام دیگران نشان می‌دهند و هر از چندگاهی نیز ممکن است به صورت مخفیانه و زیرکانه دیگران را دست بیاندازند تا بتوانند غرور و خود نمایی خود را ارضا کنند. بیمارانی که طرحواره‌ی پذیرش جویی جلب توجه دارند با«اگر» زندگی می‌کنند:

مثال برای درک بیشتر طرحواره پذیرش و درخواست جلب توجه:

یکی از مراجعین من( ارسطو رضایی) آقایی بود که می‌گفت: من همیشه نقش پسر خوب را داشتم، وقتی هم به من مراجعه کرد از این ناراحت بود که چرا بسیاری از خانم‌ها باوجود این‌که این‌همه پسر خوبی است او را رها می‌کنند و خانم‌ها به او گفته بودند که تو یک‌جوری هستی! تو زیادی خوبی! این پسر برای این‌که زیادی خوب باشد، بسیاری از نیازهای خودش را نادیده می‌گرفت و بیش‌ازاندازه توجه می‌کرد. قاطعانه نظر خودش را نمی‌گفت. نه نمی‌گفت و انعطاف‌پذیری بیش‌ازاندازه داشت.

ما وقتی‌که با دیگران دچار مشکل می‌شویم باید ارزیابی کنیم ببینیم آیا اشتباهی کردیم یا خیر و اگر کردیم توضیح می‌دهیم. اگر یک سوءتفاهم است بازهم صحبت می‌کنیم که سوءتفاهم برطرف شود. اما اگر مطمئن هستید اشتباهی نکرده‌اید یا آن فردا اصلاً نمی‌خواهد سوءتفاهم زدایی شود، دیگر چه معنی دارد که ما اصرار کنیم؟

اینکه شما می‌خواهید به هر قیمتی یک رابطه را نگه‌دارید می‌تواند علامت طرحواره پذیرش جویی جلب توجه باشد.

آیا شما هم این‌گونه هستید؟

هدف از درمان طرحواره پذیرش جویی جلب توجه و روش درمان

در درمان تله پذیرش جویی و جلب توجه ما می‌خواهیم بیمار را متوجه کنیم که او یک خویشتن واقعی دارد و به آدرس اشتباهی می‌رود، آدرسی که برآیند شکل‌گیری شخصیت ناسالم او در کودکی است و خویشتن کاذب نام دارد.

بیمار باید متوجه شود که به خاطر جلب توجه و پذیرش دیگران استعدادها و توانمندی‌های خود را قربانی می‌کند و چون خویشتن واقعی خود را سرکوب می‌کند با احساسات و نیازهای خود آشنا نیست.

در درمان تله پذیرش جویی و جلب توجه در نظیر می‌گیریم که اگر رضایتی در زندگی اش وجود داشته باشد، رضایت سطحی و زودگذر است، ولی اگر طبق خویشتن واقعی (یعنی نیازها و استعدادهای طبیعی خود)عمل کند به رضایت عمیق دست پیدا خواهد کرد. انسان‌ها وقتی که احساسات خود را بیان می‌کنند و طبق توانمندی‌های شان رفتار می‌کنند بیشتر احساس رضایت و خوشحالی می‌کنند، بیشتر این بیماران نمی‌دانند که از زندگی چه می‌خواهند و نمی‌دانند چه استعداد طبیعی دارند.

برای درمان طرحواره پذیرش و درخواست جلب توجه لازم است به یک درمانگر صاحب صلاحیت و توانمند مراجعه کنید، همچنین می‌توانید از روانشناسان مرکز روانشناسی خودبیداری کمک بگیرید.

طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه چیست؟

تست طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه